TÜİK’in 2026’da uygulamaya koyacağı yeni TÜFE ağırlıklandırma yöntemi, kiraya verilen ağırlığın düşmesine yol açacak ve böylece enflasyon rakamları daha düşük çıkacak. Bu değişikliğin arkasındaki gerekçe ise Avrupa Komisyonu’nun kararları olarak açıklanıyor.
Mevcut durumda, TÜFE’de konut grubunun ağırlığı içinde gerçek kiralar yüzde 6,8 oranında yer alıyor. Ancak 2026’dan itibaren TÜFE ağırlıkları, ulusal hesaplarda yer alan hanehalkı nihai tüketim harcamalarına göre belirlenecek. Burada dikkat çeken nokta, hanehalkı harcamalarına “izafi kira” unsuru da dahil edilirken, TÜFE’de izafi kira kapsam dışı tutulacak. İzafi kira, kira ödemeyen konut sahiplerinin, lojman oturanların ya da bir aile ferdine ait konutta oturanların kira değerleri olarak tanımlanıyor ve gerçek maliyet oluşmuyor.
GSYH verilerine göre, 2024’te konut harcamalarının ağırlığı yüzde 15,85 iken bunun içinde izafi kira ödemeleri de bulunuyor. TÜFE’de ise konut harcamalarının toplam ağırlığı yaklaşık yüzde 15,22 ve sadece yüzde 6,8’i gerçek kira ödemelerini kapsıyor. Yeni yöntemde izafi kira düşüldüğünde gerçek kiraların TÜFE içindeki ağırlığının azalması kaçınılmaz.
TÜİK’in açıklamalarına göre, 2025’in kira artışının yüksek (yüzde 60 civarında) olması beklenirken, normal şartlarda kiranın ağırlığı artması gerekirken, yeni ağırlıklandırma nedeniyle kiranın TÜFE’deki payı düşecek. Bu düşüşün oranı henüz netleşmedi ancak yüzde 3,5-4 bandına inebileceği tahmin ediliyor.
Bu değişiklik, vatandaşlar tarafından anlaşılması zor olacak. Özellikle kiracılar, cepten fazla ödeme yaparken kira ağırlığının TÜFE’de düşmesini gerçek dışı bulabilir.
TÜİK 30 Ekim’de yaptığı duyuruyla yeni yöntemi açıklamış, konuyla ilgili bir toplantı düzenleyerek değişiklikleri kamuoyuna aktarmıştı. Ancak TÜFE’de konut ve kira ağırlıklarının kesin rakamları 2025’in GSYH tahminlerinin tamamlanmasına kadar netleşmeyecek.
Sonuç olarak, yeni ağırlıklandırma yöntemiyle TÜFE’de kira payı düşürülecek ve manşet enflasyon daha düşük görünecek. TÜİK’in bu oranlar üzerinde ne ölçüde kesin fikre sahip olduğu ve verileri ne ölçüde paylaşmak istediği ise net değil.
https://www.ekonomim.com/kose-yazisi/2026da-kiranin-agirligi-dusecek-enflasyon-da-daha-dusuk-gorunecek/860890
Yorum gönder