Senetli Kira Dönemi Başladı: Kiracılar ve Ev Sahipleri İçin Kritik Uyarılar
Kiralık ev bulmak artık kolay değil. Depozito, peşin kira ve emlakçı komisyonu gibi klasik talepler yerini çok daha kapsamlı şartlara bıraktı. Ev sahipleri, kira gelirlerini garanti altına almak için kefil, Findeks raporu, sabıka kaydı ve banka hesap özeti gibi belgeler talep ediyor. Ayrıca “tahliye taahhüdü” kira sözleşmelerinin standart maddesi haline geldi.
Geçmişte nadiren karşılaşılan senet talebi ise son dönemde yaygınlaştı. Kiracıdan kira ödemelerinin veya evdeki eşyaların teminatı olarak senet isteniyor. Gayrimenkul hukuku uzmanı Avukat Ali Güvenç Kiraz, senetli kira dönemine ilişkin önemli uyarılarda bulunuyor.
Senet İsteyen Ev Sahiplerine Dikkat
Kiraz’a göre, ev sahiplerinin kira bedeline karşılık senet istemeleri hukuka uygun. Örneğin, 1 yıllık kira sözleşmesinde aylık ödemeler için 12 adet senet düzenlenebilir. Ancak senetlerin tarih, yer, vade ve tutarları kira sözleşmesinde açıkça yer almalı. Kiracılar, sözleşmede belirtilmeyen senetleri asla imzalamamalı. Aksi takdirde hem kira borcu hem de senet bedeli için ayrı taleplerle karşı karşıya kalabilirler.
Ayrıca, kira bedeli veya depozito olarak düzenlenen senetler ciro edilebilir kıymetli evraklardır. Ancak taraflar bu senetlerin teminat senedi olduğunu, ciro ve devrinin mümkün olmadığını sözleşmeye açıkça yazarlarsa senetler sadece teminat olarak kalır.
Kiraya verenin depozito karşılığı talep edeceği senetlerin tutarı, yasal olarak 3 aylık kira bedelini geçemez. İlanlarda görülen 5-10 kira bedeli senet talepleri hukuka aykırıdır.
Eşya İçin Senet Talebi Geçersiz
Kiracıdan kira ve depozito dışındaki gerekçelerle senet istenemez. Özellikle evdeki demirbaşlar ve eşyalar için senet talebi Türk Borçlar Kanunu’na aykırıdır ve geçersiz sayılır. Kiracı, sözleşmede yer almayan senetlerin iptali veya ek protokol yapılmasını istemeli; aksi takdirde hukuki yollara başvurmalıdır.
Kira bedelleri için senet varsa, ödememe halinde kiraya veren tahsilatını ticari senet hükümlerine göre yapmak zorundadır.
Senetle Kira Ödemede Vergi Kaçırma Riski
Tüm Girişimci Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Başkanı Hakan Akdoğan, ev sahiplerinin kira ödemelerini zamanında alamama endişesiyle senet talebinin arttığını belirtiyor. Ancak kötü niyetli kullanımlarda bu senetler farklı alacaklıların eline geçebilir veya erken çıkış durumunda senetler geri alınmayabilir. Ayrıca, senetle kira ödemeleri üzerinden düşük rakamlı kira sözleşmesi düzenleyip kalan bedeli senetle gösteren ev sahiplerinin ve kiracıların Maliye denetimlerinde vergi cezası riskiyle karşı karşıya olduğu uyarısında bulunuyor.
Emlak İlanlarında Senet Talepleri
- “1 yıllık kira bedeli kadar senet alıyoruz.”
- “Depozito yerine 1 yıllık kira senedi istenmektedir.”
- “Kira 25 bin TL, eşyalara teminat olarak 250 bin TL senet talebi var.”
- “Peşin bir kira, depozito ve eşya için 100 bin TL senet, memur kefil ve tahliye taahhüdü isteniyor.”
- “Her ay için ayrı senet düzenlenip, ödeme yapıldıkça senet iade ediliyor.”
- “3 kira bedeli depozito, 1 yıllık kira bedeli senet istenmektedir.”
- “Depozito olarak 18 aylık kira bedeli kadar senet talep edilmektedir.”
Kira sözleşmesi ve senet düzenlenirken hukuki düzenlemelere dikkat etmek, ileride yaşanabilecek büyük sorunların önüne geçmek için kritik önem taşıyor.
Kaynak: Hürriyet / Gülistan Alagöz
https://www.cnnturk.com/emlak/senetli-kira-donemi-ayrintilara-dikkat-riskler-buyuk-2360469
Yorum gönder